بر آستان جانان

پایگاه رهنما:

یكم ذی‌القعده سالروز میلاد حضرت فاطمه معصومه (س) است؛ بزرگ بانویی كه به همراه برادرش امام رضا (ع)، آموزگاران تقوا، احسان و كرامت برای تمامی اعصار شدند. به همین مناسبت در کشورمان فاصله میان ولادت كریمه اهل بیت (س) تا تولد امام هشتم (ع)، «دهه کرامت» نامیده شده تا ارزش وجودی آن خوبان را همگان دریابند.

هرچند که خوان رحمت امام هشتم امام رضا(ع) در تمامی ایام سال برای تمامی عالم گسترده است اما دهه کرامت بهانه ای است تا بیش از پیش به ستاره هشتم آسمان ولایت و امامت توجه داشته باشیم.

در کتاب ارزشمند «پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا (ع)» می خوانیم:

«امام دومین شخصیت بعد از مأمون بود، با وجود این تمام فریبندگی‌های دولت و اختیارات آن را رد کرد. او جدا از جشن های عمومی و تفاخر و تکریمی که مردم برای سلطنت و حکومتشان انجام می دادند، متنفر بود و این موضوع را اعلام داشت، هنگامی که فرمود: « انسانی که پشت سر انسانی دیگر راه می رود، این خود امتحانی است برای پیشرو و مذلتی است برای پیرو.»

راویان گفته‌اند: امام علی بن موسی الرضا(ع) به حمام رفت اما صاحب حمام آن حضرت را نمی شناخت. از قضا سربازی در حمام بود که از امام خواست تا او را کیسه بکشد و تمیز کند و امام خواسته او را اجابت کرد. وقتی سرباز امام را شناخت، هراسان شد و ترسید، اما امام (ع) ترس وی را برطرف کرد و به او فهماند که این کار را به عنوان یک خدمت انسانی انجام داده است.

از اخلاق والای ویژه امام رضا (ع) این بود که با خدمتکاران و غلامانش غذا می خورد و از اینکه خودش را برتر از آنها بداند، تنفر داشت و این اخلاق عالیه را از جدش پیامبراکرم (ص) به ارث برده بود.»

مشهورترین لقب ایشان «رضا» به معنای «خشنودی» است. امام محمد تقی (ع) سبب نامیده شدن آن حضرت به این لقب را اینگونه نقل می‌فرمایند: خداوند او را رضا لقب نهاد، زیرا خداوند در آسمان و رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) در زمین از او خشنود بوده‌اند و ایشان را برای امامت پسندیده‌اند و همینطور (به خاطر خلق و خوی نیکوی امام) هم دوستان و نزدیکان و هم دشمنان از ایشان راضی و خشنود بودند.

حجت الاسلام و المسلمین شاملی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در این باره می‌گوید: فردی به نام عمر ابن یزید می‌گوید در زمان حج خدمت امام کاظم بودیم و در سعی صفا و مروه همراه ایشان اعمال را به جا می‌آوردیم. نقل می‌کند که امام جمله‌ای بر زبان دارند که مدام آن را تکرار می‌کردند. جمله این بود که «اللهم انی اسئلک حُسْنَ الظَّنِّ بِکَ»‌ای خدا من از تو می‌خواهم که گمان مرا به سمت خودت به سمت حسن ظن پیش ببری و نگاه من به روبیت تو این باشد که تو خیر من را می‌خواهی. یعنی من نسبت به تو خوش گمان باشم. دومین دعای حضرت این بود که «صدق النیه فی توکل الیک» خدایا به من کمک کن که بر توکل تو راست بگویم؛ لذا این دو ویژگی در شخصیت امام رضا (ع) وجود داشت که یکی حسن ظن نسبت به افعال الهی و دیگری درستی نیت در اظهار و ادعای توکل است. اگر ما این دو ویژگی را در خود ایجاد کنیم به رضامندی در زندگی می‌رسیم.

یکی دیگر از القاب مشهور حضرت عالم آل محمد است. این لقب نشانگر ظهور علم و دانش ایشان است. جلسات مناظره متعددی که امام(ع) با دانشمندان بزرگ عصر خویش، بویژه علمای ادیان مختلف انجام داد و از همه آنها با سربلندی تمام بیرون آمد، دلیل این سخن است.

در میان روایاتی که در باره فضیلت زیارت امام هشتم، علی بن موسی الرضا (ع) وجود دارد به روایت‌هایی با سندی برمی‌خوریم که زیارت آن حضرت را افضل از زیارت امام حسین (ع) شمرده است. تعجب از چنین سخنی به این علت است که در باب ثواب زیارت قبر سیدالشهدا (ع) روایات فروانی داریم که در یک نمونه از آنها آمده است که زائر امام حسین (ع) برای هرقدمی که بر می‌دارد و هر قدمی که می‌گذارد ثواب یک حج و یک عمره مقبول را می‌برد. حال با زیارتی با این عظمت، اما روایت دیگری می‌گوید ثواب زیارت امام رضا (ع) از زیارت سیدالشهدا (ع) بیشتر است.